14. Jak skutecznie oszczędzać na emeryturę już teraz

Oszczędzanie na emeryturę to trochę jak uprawianie sportu – wszyscy wiedzą, że warto, ale większość odkłada to na „jutro”, które nigdy nie nadchodzi. A potem nagle okazuje się, że zostało 10 lat do końca kariery, a w portfelu tylko marzenia i paragon z Biedronki. Jeśli nie chcesz dołączyć do grona emerytów żyjących z „wystarczającej” emerytury (czytaj: ledwo starczającej na czynsz i herbatę), czas zacząć działać. I nie, wykupienie losu na loterii nie jest strategią.

Dlaczego Twoja państwowa emerytura to kiepski żart?

Zanim przejdziemy do konkretów, pozwól, że rozwieję Twoje złudzenia. Jeśli liczysz, że ZUS zapewni Ci godne życie na emeryturze, mam dla Ciebie złe wieści – chyba że Twoja definicja „godnego życia” obejmuje codzienne polowanie na promocje w Lidlu. System emerytalny w Polsce działa na zasadzie piramidy finansowej, gdzie obecni pracownicy utrzymują emerytów. Problem w tym, że:

• Demografia jest przeciwko nam (więcej emerytów, mniej pracujących)
• Średnia emerytura to około 40% ostatniego wynagrodzenia
• Wiek emerytalny prawdopodobnie znów wzrośnie

Nie chcę być złym prorokiem, ale jeśli masz mniej niż 40 lat, Twoja państwowa emerytura może być wartą tyle co mem o emeryturze. Dlatego czas wziąć sprawy w swoje ręce.

Strategia #1: Zacznij od budżetu (nawet jeśli go nienawidzisz)

Wiem, wiem – budżet domowy brzmi równie ekscytująco jak wizyta u dentysty. Ale bez tego ani rusz. Dobra wiadomość: w XXI wieku nie musisz zapisywać wszystkiego w zeszycie w kratkę. Wystarczy aplikacja bankowa.

Jak znaleźć pieniądze na oszczędzanie?

• Zbadaj swoje wydatki – przez miesiąc zapisuj każdą złotówkę. Przygotuj się na szok, gdy zobaczysz, ile wydajesz na kawę na wynos.
• Znajdź „głupie wydatki” – subskrypcje, z których nie korzystasz, ubezpieczenia, które masz podwójnie, itp.
• Zastosuj zasadę 50/30/20 – 50% dochodu na potrzeby, 30% na zachcianki, 20% na oszczędności.

Pamiętaj: nie chodzi o to, by żyć jak mnich, ale o świadome wybory. Jeśli codziennie wydajesz 15 zł na lunch, w skali roku to prawie 4 tys. zł. Inwestowane przez 30 lat, mogą dać Ci całkiem niezły zastrzyk gotówki na emeryturze.

Strategia #2: IKE i IKZE – nie taki diabeł straszny

Jeśli myślisz, że IKE i IKZE to jakieś tajemnicze kody, czas to zmienić. To dwa najpotężniejsze narzędzia do oszczędzania na emeryturę w Polsce, a większość ludzi o nich nie wie albo boi się ich jak ognia.

	IKE	IKZE
Roczny limit wpłat	22 368 zł (2024)	8 784 zł (2024)
Ulga podatkowa	Brak	Do 12% wpłaconych środków
Opodatkowanie wypłat	0% (po 60 r.ż.)	10% (po 60 r.ż.)

Jak to działa w praktyce? Jeśli wpłacisz na IKZE 8 784 zł, możesz odliczyć sobie 1 054 zł od podatku. To jak dostać zwrot za oszczędzanie. A potem te pieniądze rosną wolne od podatku przez dziesiątki lat. Brzmi lepiej niż lokata w banku, prawda?

Strategia #3: Inwestuj, zamiast trzymać w skarpecie

Oszczędzanie to za mało. Przy obecnej inflacji trzymanie pieniędzy w banku to przepis na powolne topnienie majątku. Dlatego czas zaprzyjaźnić się z inwestowaniem.

Gdzie inwestować na emeryturę?

• Fundusze inwestycyjne – dla tych, którzy nie chcą się tym zajmować
• ETF-y – tanie, dywersyfikowane inwestycje w całe rynki
• Nieruchomości – jeśli masz kapitał i cierpliwość
• PPE/PPK – jeśli Twój pracodawca dopłaca

Nie musisz być Warrenem Buffettem, by zacząć. Nawet 200-300 zł miesięcznie inwestowane w zdywersyfikowane ETF-y przez 30 lat może dać Ci kilkaset tysięcy złotych. Magia procentu składanego działa – pod warunkiem, że dasz jej czas.

Strategia #4: Automatyzuj, bo inaczej zapomnisz

Najlepszy sposób na regularne oszczędzanie? Spraw, by odbywało się samo. Ustaw stałe zlecenia przelewów na konta emerytalne czy inwestycyjne zaraz po wypłacie. Jeśli nie widzisz tych pieniędzy, nie odczuwasz ich braku.

Prosty system do wdrożenia:

1. Dzień po wypłacie: automatyczny przelew na IKE/IKZE
2. Dzień po wypłacie: automatyczny przelew na inwestycje
3. Resztę wydajesz bez poczucia winy

Strategia #5: Nie daj się nabrać na „pewne inwestycje”

Na rynku jest pełno „genialnych” sposobów na szybkie pomnożenie pieniędzy. Z reguły kończą się one szybkim pomniejszeniem Twojego konta. Oto rzeczy, których należy unikać:

• Kryptowaluty jako główne zabezpieczenie emerytalne (chyba że lubisz rollercoastery)
• „Gwarantowane” lokaty z absurdalnie wysokim oprocentowaniem
• Inwestycje polecane przez wujka na imieninach
• Wszelkie piramidy finansowe (tak, nawet jeśli kolega z pracy przysięga, że to nie to)

Zasada jest prosta: jeśli brzmi zbyt pięknie, by było prawdziwe, prawdopodobnie jest oszustwem.

Strategia #6: Pomyśl o dodatkowym źródle dochodu

Najlepszym zabezpieczeniem emerytalnym jest… nie przechodzić na emeryturę. Brzmi strasznie? Chodzi o to, by rozwijać umiejętności, które pozwolą Ci zarabiać nawet w starszym wieku.

Pomysły:

• Stwórz źródło pasywnego dochodu (np. wynajem, prawa autorskie)
• Rozwijaj umiejętności, które będą potrzebne za 20-30 lat
• Zacznij side hustle, który może przerodzić się w biznes

Pamiętaj, że emerytura to niekoniecznie wiek 65 lat. To moment, kiedy masz wystarczająco pieniędzy, by nie musieć pracować. Im szybciej do tego dojdziesz, tym lepiej.

Podsumowanie: Zacznij dziś, nawet od małych kwot

Nie czekaj na „lepszy moment”, bo ten nigdy nie nadejdzie. Nawet jeśli dziś możesz oszczędzać tylko 100 zł miesięcznie, to i tak lepiej niż zero. Z czasem zwiększaj te kwoty. Pamiętaj:

• Im wcześniej zaczniesz, tym mniej musisz odkładać miesięcznie (dzięki procentowi składanemu)
• Wykorzystaj wszystkie dostępne ulgi i programy (IKE, IKZE, PPE)
• Inwestuj z głową, unikaj spekulacji
• Automatyzuj oszczędzanie
• Rozwijaj dodatkowe źródła dochodu

Twoja przyszła emerytalna wersja Cię za to podziękuje. A jeśli nie – przynajmniej będziesz mógł sobie pozwolić na lepszą herbatę niż ta najtańsza.